Academische Dag: Prof. Dr. Gabriël van den Brink, Prof. Dr. Govert Buijs en andere academici en schrijvers over beschaving

Vrijdag 16 Augustus vond in het Utrechtse Grand Hotel Karel V onze jaarlijkse Academische Dag plaats, met als onderwerp ‘Beschaving’. Een uitgebreid verslag van de discussie is te vinden in deze PDF.

De bijeenkomst bestond uit drie verschillende panels. Het eerste panel draaide om de vraag wat beschaving nu eigenlijk is. Er werd ingegaan op de ontstaansgeschiedenis van het begrip beschaving, over de grondvesten van verschillende beschavingen, hun ontwikkeling, hun overeenkomsten en verschillen. Ook was er discussie over de huidige staat van onze beschaving. Worden beschavingsidealen nog wel genoeg uitgedragen in de publieke ruimte? En is er nog wel voldoende aandacht voor gemeenschapszin in onze moderne, vrije samenleving?

In het tweede panel werd dieper ingegaan op de relatie tussen de westerse beschaving en het christendom. Onderwerp van discussie was de these dat het christendom in essentie een anti-imperialistische en egalitaire religie is, en zodoende de voorloper van moderne burgerlijke en democratische bewegingen. Er was veel aandacht voor de ontwikkeling van civil society in de vroegmoderne tijd, en de vraag of deze toegeschreven moest worden aan christelijke inspiratie dan wel aan klassieke en seculiere bronnen.

In het laatste panel werden beide onderwerpen nogmaals en in elkaars licht besproken. Er was ruim aandacht voor waarden die in onze moderne beschaving een minder centrale rol hebben, zoals loyaliteit en gemeenschapszin. Moesten we de relatief ondergeschikte rol van deze waarden zien als gemis of juist als zegen? En als we meer gemeenschapszin wilden, hoe konden we dit dan bewerkstelligen zonder collectieve dwang? Hier werd een grote rol gezien voor civil society.

Onder de deelnemers bevonden zich de volgende academici en schrijvers: