Zaterdag 31 oktober (dus nog vooraf aan de Amerikaanse verkiezingen) organiseerden we onze eerste digitale Herfstbijeenkomst! Te gast was Mark Henrie, een prominente speler in de Amerikaanse conservatieve intellectuele beweging en onder meer oud-directeur van het Intercollegiate Studies Institute. Rond het CSS thema vrijheid ging hij met ons in gesprek over consequenties van de Amerikaanse verkiezingen voor conservatieven en klassiek liberalen in Europa en de VS.
Wat hebben we besproken?
In de periode voor Trumps presidentschap was politiek rechts het grotendeels eens met de doelen van politiek links, maar had het andere middelen om die te bereiken. Er was niet zozeer principiële onenigheid, er was een andere praktische agenda. Woede kwam van linkerzijde.
Toen Trump in 2016 meedeed aan de presidentsverkiezingen stond zijn campagne echter in het teken van rechtse woede. Delen van de Amerikaanse maatschappij waren boos over het veranderde contract tussen hen en de overheid. Christopher Caldwells boek The Age of Entitlement: America Since the Sixties is belangrijk voor het begrip hiervan. Caldwell betoogt dat de Civil Rights Act het mechanisme werd waarmee de staat zich in elke menselijke relatie is gaan betrekken. De fundamentele tegenstelling die tegenwoordig in Amerika bestaat loopt hierdoor volgens hem tussen voorstanders van twee rivaliserende grondwetten. De ene is de grondwet van 1789 (de oude republiek) en de andere de grondwet die gegroeid zou zijn vanuit de Civil Rights Act.
Vanuit dit perspectief oogt Trump als een man die heeft gepoogd om de constitutionele democratie in Amerika te herstellen. Hij wilde de republiek niet beëindigen, hij wilde een betere deal voor de gewone man. Zo kan hij gezien worden als een moderne Tiberius Licinius Crassus. Hij werd hierbij geconfronteerd met ongekende tegenstand van elk machtsorgaan in de VS. Wel lukte het hem om het gesprek over China te veranderen. Ook is onder zijn bewind de werkgelegenheid in de industrie toegenomen.
Wat mogen we concluderen?
Een overwinning van Biden kan op termijn leiden tot meer rechtse woede. De gehate censuur door de grote tech bedrijven en de neerbuigende invloed van de managementklasse zijn in de reactie op Covid-19 bijvoorbeeld verder toegenomen. Ook bestaat bij sommigen op rechts de vrees dat de Verenigde Staten hierdoor een geprivatiseerde versie van China’s surveillance state aan het worden zijn.